De wet van 22 december 2023 tot wijziging van de regelgeving inzake overheidsopdrachten teneinde de toegang van KMO's tot die opdrachten te bevorderen (B.S. van 8 januari 2024) is op 1 januari in werking getreden. De belangrijkste maatregelen die door deze wet worden ingevoerd, hebben betrekking op de regels voor het toekennen van voorschotten.
Het basisprincipe blijft dat de aanbesteders geen voorschotten dienen te betalen, maar ze mogen dit wel voorzien in de opdrachtdocumenten, behoudens uitzonderingen. Bovendien zijn de Staat, de Gewesten, de Gemeenschappen, de lokale overheden en de aanbesteders waarvan de activiteiten hoofdzakelijk door hen worden gefinancierd en waarvan het beheer aan hun controle zijn onderworpen, nu verplicht om in bepaalde gevallen de betaling van voorschotten te voorzien:
- wanneer zij gebruik maken van de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking op grond van de waarde, na een eerste vruchteloze procedure en voor producten die uitsluitend ten behoeve van onderzoek, proefneming, studie of ontwikkeling worden vervaardigd;
- wanneer ze een andere procedure gebruiken en de opdrachtnemer een KMO is (volgens de gebruikelijke Europese criteria van aantal werknemers, omzet en balanstotaal).
De wet bepaalt de modaliteiten voor het berekenen en betalen van voorschotten. In principe mag een voorschot niet meer dan 225.000 € bedragen. In het 1e geval hierboven bedraagt het voorschot 15% van de referentiewaarde. In het 2e geval hangt het percentage van het voorschot af van de grootte van de opdrachtnemer: 20% voor een micro-onderneming, minimum 10% van de referentiewaarde voor een kleine onderneming en minimum 5% voor een middelgrote onderneming. Als de modaliteiten niet voorzien zijn in de opdrachtdocumenten, zal de eerste helft van het voorschot verrekend worden op de verschuldigde bedragen wanneer de uitgevoerde prestaties minstens 30% van de initiële waarde van de opdracht bereiken, en de tweede helft wanneer de uitgevoerde prestaties minstens 60% van de initiële waarde van de opdracht bereiken. Als er geen tussentijdse betaling is voorzien, wordt het voorschot verrekend op de eindfactuur.
Meer info: wet van 22 december 2023 en FOD BOSA
